a. Yêu cầu chung
- Thể loại: Tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả nội tâm, nghị luận; các hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.
- Nội dung: Những ngày đi tản cư, nghe tin làng theo giặc
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất – xưng “tôi”
- Cách thức trình bày:
+ Bài viết đảm bảo bố cục 3 phần, phần thân bài được triển khai thành nhiều đoạn, các đoạn văn phải có cấu trúc đảm bảo và phải có tính liên kết chặt chẽ.
+ Lời đối thoại phải tự nhiên, linh hoạt, không gượng ép; văn phong trong sáng, giàu tính biểu cảm.
b. Yêu cầu cụ thể: Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý chính sau:
* Mở bài: Giới thiệu nhân vật và sự việc:
+ Tôi là ông Hai ở làng chợ Dầu.
+ Chuyện tôi nhớ mãi: nghe tin làng tôi theo giặc.
* Thân bài: Kể lại diễn biến câu chuyện:
- Hoàn cảnh phải đi tản cư; niềm hãnh diện, tự hào, nỗi nhớ làng da diết và sự quan tâm đến cuộc kháng chiến khi ở nơi tản cư.
- Diễn biến tâm trạng khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc từ đó bộc lộ rõ tình yêu làng sâu sắc hòa quyện thống nhất với tình yêu nước.
+ Mới nghe tin: bàng hoàng, sững sờ .
+ Trên đường về nhà: xấu hổ không dám ngẩng mặt nhìn ai.
+ Về đến nhà: đau đớn, nhục nhã, tủi thân.
+ Mấy ngày liền không ra khỏi nhà, không muốn trò chuyện với mọi người.
+ Tình thế bế tắc, tuyệt vọng khi bà chủ nhà có ý đuổi ra khỏi nhà, sự đấu tranh nội tâm giữa đi nơi khác hay trở về làng..
+ Lời tâm sự với đứa con út thể hiện tấm lòng thủy chung son sắt với cách mạng, với kháng chiến.
- Ông chủ tịch lên báo tin nhà bị đốt, làng không theo Tây: Tâm trạng vui sướng vô bờ .
* Kết bài:
- Ấn tượng, cảm xúc và suy nghĩ về làng.
- Điều muốn gửi đến người đọc qua câu chuyện.