Làm tròn số là một kỹ năng toán học quan trọng trong việc xử lý số liệu. Khi làm việc với các con số lớn, chúng ta thường muốn làm tròn chúng đến hàng chục hoặc hàng trăm gần nhất để đơn giản hóa phép tính và giảm thiểu sai số. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách làm tròn số đến hàng chục hoặc hàng trăm gần nhất và các nguyên tắc và quy tắc để thực hiện việc này. Chúng ta cũng sẽ đi qua một số ví dụ cụ thể và ứng dụng của kỹ năng làm tròn số trong thực tế. Việc nắm vững kỹ năng làm tròn số sẽ giúp chúng ta cải thiện khả năng làm việc với số liệu và giải quyết các bài toán thực tế liên quan đến xử lý số.
Làm tròn một số là gì?
Làm tròn một số có nghĩa là quá trình tạo một số đơn giản hơn sao cho giá trị của nó vẫn gần với giá trị ban đầu. Kết quả thu được sau khi làm tròn số kém chính xác hơn nhưng dễ sử dụng hơn. Trong khi làm tròn một số, chúng tôi xem xét giá trị vị trí của các chữ số trong một số.
Các số có thể được làm tròn thành các chữ số khác nhau, chẳng hạn như chúng có thể được làm tròn thành hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn, v.v.
Ví dụ:
Số 341 được làm tròn đến hàng trăm gần nhất là 300 vì 341 gần với 300 hơn nhiều so với 400.
Khi 5457 được làm tròn đến hàng chục gần nhất, nó sẽ trở thành 5460, nhưng khi 5457 được làm tròn đến hàng nghìn gần nhất, thì nó trở thành 6000.
Có một số quy tắc để làm tròn số, tùy thuộc vào mục đích và phương pháp làm tròn. Dưới đây là các quy tắc chính:
- Làm tròn số nguyên:
- Nếu chữ số thứ hai sau dấu phẩy là từ 0 đến 4, thì bỏ qua chữ số đó.
- Nếu chữ số thứ hai sau dấu phẩy là từ 5 đến 9, thì làm tròn lên một đơn vị.
Ví dụ: Làm tròn số 12345.678
- Làm tròn thành số nguyên: 12346
- Làm tròn số thập phân:
- Làm tròn đến một số thập phân cụ thể: ta chỉ giữ lại số thập phân đến chữ số thứ n, với n là số thập phân cần làm tròn đến.
- Làm tròn đến số thập phân gần nhất: ta xác định số thập phân gần nhất với số đang xét và làm tròn số đó lên hoặc xuống tùy thuộc vào giá trị của số thập phân gần nhất.
Ví dụ: Làm tròn số 3.14159
- Làm tròn đến một số thập phân cụ thể: 3.1416 nếu làm tròn đến 4 chữ số thập phân
- Làm tròn đến số thập phân gần nhất: 3.142 nếu làm tròn đến số thập phân gần nhất là 5.
Làm tròn số đến hàng chục
Quy tắc làm tròn số đến hàng chục như sau: Khi làm tròn số lên đến hàng chục, ta so sánh chữ số hàng đơn vị với 5. Nếu chữ số hàng đơn vị bé hơn 5 thì làm tròn xuống, còn lại thì làm tròn lên, cụ thể:
- Nếu chữ số hàng đơn vị là từ 0 đến 4, thì bỏ qua chữ số này và giữ nguyên hàng chục.
- Nếu chữ số hàng đơn vị là từ 5 đến 9, thì làm tròn lên một đơn vị và giữ nguyên hàng chục.
Ví dụ: Làm tròn số 98 đến hàng chục
- Chữ số hàng đơn vị là 8, thuộc vào trường hợp thứ hai, ta làm tròn lên một đơn vị, số được làm tròn là 100.
- Vậy, số 98 được làm tròn đến hàng chục là 100.
Làm tròn số đến hàng trăm
Quy tắc làm tròn số đến hàng trăm như sau: Khi làm tròn số lên đến hàng trăm, ta so sánh chữ số hàng chục với 5. Nếu chữ số hàng chục bé hơn 5 thì làm tròn xuống, còn lại thì làm tròn lên, cụ thể:
- Nếu chữ số hàng chục và hàng đơn vị đều là từ 00 đến 49, thì bỏ qua cả hai chữ số này và giữ nguyên hàng trăm.
- Nếu chữ số hàng chục và hàng đơn vị đều là từ 50 đến 99, thì làm tròn lên hàng trăm.
Ví dụ: Làm tròn số 647 đến hàng trăm
- Chữ số hàng chục và hàng đơn vị là 47, thuộc vào trường hợp thứ nhất, ta bỏ qua cả hai chữ số này và giữ nguyên hàng trăm.
- Vậy, số 647 được làm tròn đến hàng trăm là 600.
Cho tia số:
Làm tròn các số 312, 350, 385:
- Làm tròn số 312 đếm hàng trăm, ta được số 300 (vì số 312 gần số 300 hơn số 400)
- Làm tròn số 350 đếm hàng trăm, ta được số 400.
- Làm tròn số 384 đếm hàng trăm, ta được số 400 (vì số 384 gần số 400 hơn số 300)
Bài tập vận dụng
Bài 1: Làm tròn các chữ số đến hàng chục
a) 87, 26, 33, 41, 58
b) 673, 13425, 1437, 8392, 321
Đáp án:
a) 87 làm tròn lên thành 90 (Vì hàng đơn vị 7 > 5)
26 làm tròn lên thành 30 (Vì hàng đơn vị 6 > 5)
33 làm tròn xuống thành 30 (Vì hàng đơn vị 3 5)
41 làm tròn xuống thành 40 (Vì hàng đơn vị 1 5)
58 làm tròn lên thành 60 (Vì hàng đơn vị 8 > 5)
b) 673 làm tròn thành 670 (Vì hàng đơn vị 3 5)
13425 làm tròn thành 13430 (Vì hàng đơn vị là 5)
1437 làm tròn thành 1440 (Vì hàng đơn vị 7 > 5)
8392 làm tròn thành 8390 (Vì hàng đơn vị 2 5)
321 làm tròn thành 320 (Vì hàng đơn vị 1 5)
Bài 2: Làm tròn các số hàng trăm
Các số: 8175, 13930, 473, 398, 2810
Đáp án:
Ta xét các chữ số hàng chục:
8175 có chữ số hàng chục là 7, vì 7 > 5 nên số 8175 làm tròn thành 8200.
13930 có chữ số hàng chục là 3, vì 3 5 nên số 13930 làm tròn thành 13900
473 có chữ số hàng chục là 7, vì 7 5 nên số 473 làm tròn thành 500
398 có chữ số hàng chục là 9, vì 9 > 5 nên số 398 làm tròn thành 400
2810 có chữ số hàng chục là 1, vì 1 5 nên số 2810 làm tròn thành 2800